حکمرانی بهینۀ منابع آب براساس رویکرد ردپای اکولوژیک آب

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

گروه مهندسی طبیعت دانشکده منابع طبیعی و علوم زمین، دانشگاه شهرکرد، چهارمحال و بختیاری، ایران.

چکیده

حکمرانی آب به‌منظور توسعه، تخصیص و مدیریت منابع آب به‌صورت کارآمد و تضمین پایداری محیط زیستی، ظهور کرده است. مدیریت آب در بخش کشاورزی به دلیل اهمیت پایداری و امنیت در تأمین غذا برای جمعیت رو به رشد، در تقابل با چالش‌های فزاینده از جمله تغییر اقلیم ضروری است. توجه به آب مجازی از ابعاد حکمرانی بهینه آب است. استان چهارمحال و بختیاری با توسعه کشاورزی به منابع آب  زیرزمینی خسارت زده است. در این تحقیق به بررسی آب مجازی و ردپای اکولوژیکی آب در این استان پرداخته شد. نتایج حاصل از بررسی نیاز آبی خالص سالانه و آب مجازی محصولات از1390 تا 1399 نشان داد که شهرستان لردگان برای کشت گندم، بروجن و لردگان برای کشت جو و شهرستان بن برای کشت سیب‌زمینی مناسب‌تر هستند. گندم بیشترین میزان ردپای اکولوژیکی داخلی را داراست. ردپای اکولوژیکی خارجی این محصولات به‌علت نبود واردات به استان صفر است. شاخص خودکفایی آب در استان با توجه به محصولات عمدۀ زراعی 100 درصد است. شاخص مصرف آب گندم، جو و سیب‌زمینی به‌ترتیب 4/65، 8/16 و 6/17محاسبه شد. اگرچه منابع آب استان چهارمحال و بختیاری می‌تواند برای تولید و رفع نیازهای عمدۀ کشاورزی، کافی باشد، اما با داشتن بهره‌وری پایین و ردپای اکولوژی بالا، بهتر است برخی محصولات زراعی از استان‌های دیگر وارد شود. در نهایت، تحقیق نشان داد پیامد نپرداختن به مسائل حکمرانی آب و حکمرانی منابع طبیعی، کاهش جریان‌های پایه، کسری شدید آبخوان‌ها و تنزل کیفیت آب‌های سطحی و زیرزمینی در این استان است.

کلیدواژه‌ها

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار