شناسایی مؤلفه‌های مؤثر بر حکمرانی منابع طبیعی (مطالعۀ موردی: شهرستان رودان)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

گروه احیاء مناطق خشک و کوهستانی، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران.

چکیده

منابع طبیعی ابزارهایی حیاتی برای توسعه و بهبود کیفیت زندگی انسان محسوب می‌شوند و مدیریت منابع طبیعی از چالش‌های مهم در مسیر توسعۀ پایدار است که به توجه ویژه‌ای نیاز دارد. این پژوهش با استفاده از نظریۀ داده‌بنیاد و رویکرد گلیزری به بررسی مؤلفه‌های مؤثر بر حکمرانی منابع طبیعی در شهرستان رودان پرداخت و تلاش کرد با شناسایی و معرفی مدل مفهومی نظام حکمرانی منابع طبیعی، چالش‌ها و فرصت‌های موجود در مدیریت منابع طبیعی این منطقه را تحلیل کند. داده‌ها با استفاده از روش گلوله‌برفی گردآوری شد که پس از 17 مصاحبه، به اشباع نظری رسید و تحلیل آن در سه مرحلۀ کدگذاری باز، محوری و انتخابی، به شناسایی 57 کد باز، 19 کد محوری و 8 کد انتخابی انجامید. با توجه به نتایج، مدل مفهومی نظام حکمرانی منابع طبیعی در شهرستان رودان با تمرکز بر هشت کد انتخابی شامل مدیریت پایدار منابع طبیعی، حفاظت از محیط زیست، توسعۀ کشاورزی پایدار، تحلیل اکولوژیکی، مشارکت اجتماعی، پایش و ارزیابی، توسعۀ زیرساخت‌ها و آموزش و توانمندسازی به‌عنوان رویکردی جامع برای بهبود وضعیت منابع طبیعی طراحی شد. مشارکت اجتماعی به‌عنوان رکن بنیادین این مدل، بر ضرورت ایجاد روابط مثبت و اعتماد میان ذی‌نفعان محلی، دولت و سازمان‌های غیردولتی تأکید می‌کند. با توجه به تنوع فرهنگی و اقتصادی شهرستان رودان، این مدل می‌تواند ظرفیت‌های محلی را شناسایی و از آنها بهره‌برداری کند. چالش‌های موجود در فرایند مدیریت با افزایش شفافیت و ارتباطات مؤثر قابل حل هستند و در نهایت، این مدل می‌تواند الگویی برای دیگر مناطق باشد.

کلیدواژه‌ها

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار