بررسی مدل هیبریدیِ هوشمند و متاورس پایه AI-AR به منظور بهبود مؤلفه‌های حکمرانی آب در ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه مهندسی آبیاری و آبادانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تهران، کرج، ایران.

2 گروه مهندسی احیاء مناطق خشک و کوهستانی، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران.

چکیده

با توجه به چالش‌های موجود در حکمرانی آب از جمله ضعف در شفافیت، مشارکت عمومی، پاسخ‌گویی و اثربخشی، ضرورت بهره‌گیری از ابزارهای فناورانه جدید احساس می‌شود. هوش مصنوعی از طریق تحلیل داده‌های پیچیده، پیش‌بینی پدیده‌هایی مانند خشکسالی و بهینه‌سازی تخصیص منابع، ظرفیت تقویت تصمیم‌سازی در سیستم حکمرانی آب را دارد. همچنین، متاورس با ایجاد محیط‌های تعاملی و چندحسی، امکان آموزش، شبیه‌سازی و افزایش مشارکت ذی‌نفعان را در سطحی نوین فراهم می‌سازد. مطالعه حاضر به‌روش توصیفی-تحلیلی و با مرور نظام‌مند بیش از ۱۰۰ منبع علمی در بازه زمانی ۲۰۱۰ تا ۲۰۲۵ در حوزه‌های هوش مصنوعی، متاورس و حکمرانی آب انجام شده است. نتایج این مطالعه نشان می‌دهد که بهره‌گیری هم‌زمان از هوش مصنوعی و متاورس می‌تواند نقشی کلیدی در ارتقای کارایی، شفافیت و پاسخ‌گویی در فرآیند حکمرانی منابع آب ایفاء کند. برای نمونه، از طریق شبیه‌سازی پدیده‌هایی مانند خشکسالی در محیط‌های مجازی، می‌توان پیامدهای آن را برای شهروندان ملموس‌تر ساخت و انگیزه آن‌ها برای رفتارهای مسئولانه‌تر مانند صرفه‌جویی در مصرف آب را افزایش داد. همچنین، این فناوری‌ها در شرایط بحرانی مانند کم‌آبی، با فراهم‌سازی امکان تصمیم‌سازی مشارکتی، می‌توانند راهبردهای هوشمندانه‌تر و پایدارتر ارائه دهند. افزون بر این، تلفیق این دو فناوری می‌تواند شکاف بین سطوح مختلف سیاست‌گذاری و اجرا را کاهش داده و و مسیر حرکت به‌سوی الگوهای حکمرانی هوشمند را هموار کند. از جمله محدودیت‌های پژوهش، کمبود داده‌های بومی برای ارزیابی عملی چارچوب پیشنهادی است که در پژوهش‌های آتی باید مورد توجه قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها