مدلسازی نقش تعاملات کنشگران و مسئولیت‌ اجتماعی سازمانی در ارتقاء حکمرانی منابع طبیعی: رویکردی مبتنی بر سرمایه اجتماعی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته کارشناسی ارشد مرتعداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تربیت مدرس، نور. ایران.

2 گروه مرتعداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تربیت مدرس

3 دانشیار گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، کرج. ایران.

4 ستاد گروه توسعه ، دانشکده بیوتکنولوژی و کشاورزی، دانشگاه لیژ، بلژیک

10.22059/jnrg.2025.401811.1051

چکیده

حکمرانی مؤثر منابع طبیعی مستلزم عبور از رویکردهای دولت‌محور و توجه به چارچوب‌های تعاملی است که ذی‌نفعان متنوع را در فرایند تصمیم‌گیری مشارکت می‌دهد. با وجود گسترش مباحث جهانی پیرامون حکمرانی خوب، نقش میانجی مسئولیت‌ اجتماعی سازمانی (CSR) در پیوند میان تعاملات کنشگران و کارایی حکمرانی منابع طبیعی کمتر بررسی شده است؛ به‌ویژه در مناطقی که وابستگی شدید به منابع طبیعی دارند. این پژوهش با هدف بررسی تأثیر تعاملات کنشگران بر کارایی حکمرانی خوب منابع طبیعی و نقش میانجی CSR انجام گرفت. روش پژوهش کاربردی و از نوع توصیفی–تحلیلی بود. جامعه آماری شامل کارکنان سازمان‌های دولتی و واحدهای معدنی فعال در شهرستان تکاب در آذربایجان غربی بود. داده‌ها با استفاده از پرسشنامه ساختاریافته گردآوری و با روش مدل‌سازی معادلات ساختاری در نرم‌افزار Smart PLS تحلیل شدند. شاخص‌های پایایی و روایی مؤید مطلوبیت ابزار تحقیق بودند و ضرایب تعیین نشان‌دهنده قدرت تبیین مناسب مدل بود. یافته‌ها نشان داد که تعاملات کنشگران اثر مثبت و معناداری بر CSR و کارایی حکمرانی منابع طبیعی دارند. همچنین CSR خود به‌طور مثبت بر حکمرانی تأثیر گذاشته و نقش میانجی متوسط میان تعاملات کنشگران و حکمرانی ایفا می‌کند. به‌طور مشخص، ضریب مسیر استاندارد بین تعاملات کنشگران و مسئولیت اجتماعی سازمان‌ها برابر با 673/0 و مقدار آماره t برابر با 413/14 بوده که نشان‌دهنده تأثیر مثبت و معنادار با سطح اطمینان بالای 99 درصد است. نتایج بیانگر آن است که حکمرانی پایدار منابع طبیعی تنها با اتکا به سازوکارهای دولتی ممکن نیست و نیازمند همکاری چندکنشگری، تقویت مسئولیت‌ سازمانی و سرمایه اجتماعی است. بر این اساس، سیاست‌گذاران می‌توانند با طراحی راهبردهای مشارکتی و ارتقای پاسخگویی نهادی، مسیر تحقق حکمرانی مؤثر و توسعه پایدار را هموار سازند.

کلیدواژه‌ها

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار