نقش استراتژیک حسابداری ‌محیط‌‌زیستی در بهبود حکمرانی پایدار منابع طبیعی: رویکرد هیبریدی مبتنی بر روش‌شناسی Q و تحلیل خوشه‌ای

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه حسابداری، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.

2 گروه حسابداری، دانشکده علوم اقتصادی و اداری، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران.

3 گروه مدیریت، دانشکده علوم‌اداری و اقتصادی، دانشگاه اراک، اراک، ایران.

10.22059/jnrg.2025.403218.1056

چکیده

این پژوهش، انجام‌شده در سال ۱۴۰۴، نقش حسابداری ‌محیط‌‌زیستی استراتژیک () را در بهبود حکمرانی پایدار منابع طبیعی () در ایران را با تمرکز بر کیفیت حکمرانی ()، وابستگی به منابع طبیعی ()، و نوآوری‌های فناوری سبز () بررسی کرد. داده‌ها با استفاده از رویکرد هیبریدی روش‌شناسی  و تحلیل خوشه‌ای از ۴۵ ذی‌نفع (۱۵ فعال در بخش دولتی، ۱۵ کارشناس دانشگاهی، و ۱۵ فعال در بخش خصوصی) از طریق  با ۵۰ گویه (آلفای کرونباخ 87/0) جمع‌آوری شدند. تحلیل  سه ترکیب علّی اصلی را شناسایی کرد:  (پوشش= 72/0، سازگاری=83/0)، ~SEA × GTI (پوشش=68/0، سازگاری=81/0)، و  (پوشش= 65/0، سازگاری=80/0)، که نقش میانجی GQ و کفایت GTI را تأیید نمود. تحلیل خوشه‌ای  (امتیاز سیلوئت 78/0) سه خوشه منطقه‌ای را استخراج کرد: خوشه شمالی (اندازه ۲۹، )، خوشه جنوبی (اندازه ۱۶، )، و خوشه مرکزی (اندازه ۱۵، ). آزمون و کای‌دو  تفاوت‌های معنادار بین خوشه‌ها را تأیید کردند. یافته‌ها، با همبستگی‌های بالای 70/0 و توافق ۸۵ درصد در ، نشان دادند که  با تقویت شفافیت، به‌ویژه در خوشه‌های با  بالا،  را بهبود می‌دهد و  اثرات منفی  را تعدیل می‌کند، که با کاهش ۲۰-۳۰ درصدی انتشار کربن در مناطق با  بالا همخوانی دارد. این نتایج سیاست‌های منطقه‌ای برای کاهش چالش‌های محیط‌‌زیستی ایران، مانند تغییرات اقلیمی و فرسایش منابع، و دستیابی به اهداف توسعه پایدار ( ۷ و ۱۳) پیشنهاد می‌دهند. محدودیت‌ها شامل وابستگی به دیدگاه‌های ذهنی و حجم نمونه محدود است، اما  و اعتبارسنجی همتایان اعتبار نتایج را تقویت کردند. تحقیقات آینده می‌توانند از داده‌های طولی و فناوری‌هایی مانند بلاکچین برای نظارت پویا بر پایداری منابع استفاده کنند.

کلیدواژه‌ها