خط‌‌مشی صنعتی سبز: راهبردی برای تحقق صنعت سبز

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

گروه مدیریت دولتی، دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران.

چکیده

تعداد فزاینده‌ای از دولت‌ها و مؤسسات در سراسر جهان استدلال می‌کنند که تبدیل ضرورت کربن‌زدایی به فرصتی برای رشد سبز، نیازمند خط‌‌مشی‌های قوی‌تر و هوشمندانه‌تر با هدف تقویت اشتغال‌زایی و توسعۀ صنعتی است. دولت‌ها از خط‌مشی‌های صنعتی سبز برای رسیدگی به مسائل اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و محیط زیستی تغییرات آب‌و‌هوایی استفاده می‌کنند. دانشمندان هشدار می‌دهند که اقدامات فوری برای کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای و کاهش اثر تغییرات آب‌و‌هوایی ضروری است. آنها همچنین استدلال می‌کنند که کاهش تغییرات آب‌وهوایی به مداخلۀ دولت و اصلاحات حکومتی نیاز دارد. به این منظور، خط‌‌مشی صنعتی سبز باید سنگ بنای اقدامات مدنظر قرار گیرد و ضرورت به شمار می‌رود. این پژوهش به بررسی پتانسیل خط‌‌مشی صنعتی سبز می‌پردازد و اینکه چگونه می‌توان خط‌مشی‌های صنعتی سبز را طراحی کرد. تحقیق حاضر از نوع بنیادی به روش توصیفی- تحلیلی است که با استفاده از رویکرد مروری در تحلیل اسنادی و مطالعات کتابخانه‌ای به بررسی هدف اصلی تحقیق می‌پردازد. جامعۀ آماری پژوهش شامل مقالات علمی- پژوهشی در حوزۀ نشریات علمی- پژوهشی داخل و خارج است که با تمرکز بر پرسش اصلی مطرح‌شده اطلاعات لازم استخراج و با توجه به موارد مطرح‌شده داده‌ها دسته‌بندی و بررسی شد. در این پژوهش نُه ابزار تحقق خط‌‌مشی صنعتی سبز شناسایی شده‌اند که عبارت‌اند از: همسویی خط‌‌مشی صنعتی سبز با سازوکارهای بازار، یارانه‌ها، امور مالی (اوراق قرضه و مالیات)، استانداردهای پرتفوی تجدیدپذیر، دستورها، خرید محصولات و لوازم سبز، الزامات محتوای محلی، تغییر از سیستم‌های صنعتی خطی به اقتصادهای دایره‌ای، تعرفه‌های خوراک. مالیات‌ ، حذف مشوق‌ها، خروج اجباری ابزارهای اجرای خط‌‌مشی‌ صنعتی مخل سبز هستند. برمبنای نتایج پژوهش حکمرانی قوی، مشارکت عمومی- خصوصی و مشارکت جامعۀ مدنی، پرداختن به شکست‌های بازار سبز، هماهنگی و انسجام خط‌مشی‌ها، نگاه فرامرزی به خط‌‌مشی صنعتی سبز، رفع شکست‌های دولت در خط‌‌مشی صنعتی سبز، خط‌‌مشی نوآوری و توسعۀ روش‌شناسی مشخص برای حسابداری هزینه‌های مرتبط با آب‌وهوا و طراحی استانداردها پایه‌های اساسی خط‌‌مشی صنعتی سبز موفق‌اند.

کلیدواژه‌ها