بحران آب در ایران چالشی حکمرانی است که در ساختارهای عمیق نهادی ریشه دارد. این پژوهش، شبکه نهادی حاکم بر منابع آب را در چارچوب برنامه هفتم توسعه ایران بررسی و با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی برای تشخیص روابط، همچنین شاخص‌های تحلیل شبکه اجتماعی (SNA) ، ویژگی‌های ساختاری و پیامدهای آن را بر اثربخشی و انطباق‌پذیری حکمرانی منابع آب ارزیابی می‌کند. SNA چگونگی بروز ساختاری مشکلات را در شبکه آشکار می‌سازد. یافته‌های کمّی نشان می‌دهد نظام حکمرانی منابع آب با تراکم پایین شبکه (9/9 درصد)، حاکی از همکاری و انسجام سازمانی بسیار محدود است. تمرکز درجه ورودی بالا (54/73 درصد) و انتقال‌پذیری پایین (۳/۲۹ درصد)، تمرکز قدرت در وزارت نیرو و روابط عمدتاً یک‌طرفه با فقدان بازخورد مؤثر را نشان می‌دهد. دوسویگی بالا (۶۷/۶۶ درصد) در کنار تراکم پایین، خوشه‌بندی روابط و محدود شدن همکاری‌ها در زیرگروه‌های درون‌گرا را نمایان می‌سازد. وزارت نیرو با بالاترین مرکزیت بینابینی (69/49 درصد)، واسطه‌ای حیاتی است که می‌تواند به گلوگاه اطلاعاتی تبدیل شود. این ساختار به‌عنوان یک رژیم «متمرکز ناهماهنگ» شناسایی شد که برای مدیریت مؤثر و سازگار آب نامناسب است. این رژیم اثربخشی حکمرانی را مختل می‌کند و مانع سازگاری نهادی با کمبود آب می‌شود و «شکاف‌های نهادی» و «نقاط ضعف در سیستم‌های قانونی و نظارتی» را تأیید می‌کند. به‌منظور بهبود، هماهنگی و همکاری بین‌سازمانی باید تقویت، قدرت و مسئولیت‌ها متوازن‌تر توزیع، شفافیت و مشارکت ذی‌نفعان افزایش، ظرفیت‌های نهادی بهبود و از نقش‌های میانجی‌گری راهبردی توسط نهادهای بی‌طرف و دارای نفوذ بهره‌برداری شود.
محمدیان, سمیرا , حیدری, آیدا و رحیمی, مجید . (1404). نظام حکمرانی منابع آب در چارچوب برنامه توسعه هفتم ایران: کاربرد تحلیل شبکه نهادی. حکمرانی منابع طبیعی, 2(1), 91-112. doi: 10.22059/jnrg.2025.396798.1038
MLA
محمدیان, سمیرا , , حیدری, آیدا , و رحیمی, مجید . "نظام حکمرانی منابع آب در چارچوب برنامه توسعه هفتم ایران: کاربرد تحلیل شبکه نهادی", حکمرانی منابع طبیعی, 2, 1, 1404, 91-112. doi: 10.22059/jnrg.2025.396798.1038
HARVARD
محمدیان, سمیرا, حیدری, آیدا, رحیمی, مجید. (1404). 'نظام حکمرانی منابع آب در چارچوب برنامه توسعه هفتم ایران: کاربرد تحلیل شبکه نهادی', حکمرانی منابع طبیعی, 2(1), pp. 91-112. doi: 10.22059/jnrg.2025.396798.1038
CHICAGO
سمیرا محمدیان , آیدا حیدری و مجید رحیمی, "نظام حکمرانی منابع آب در چارچوب برنامه توسعه هفتم ایران: کاربرد تحلیل شبکه نهادی," حکمرانی منابع طبیعی, 2 1 (1404): 91-112, doi: 10.22059/jnrg.2025.396798.1038
VANCOUVER
محمدیان, سمیرا, حیدری, آیدا, رحیمی, مجید. نظام حکمرانی منابع آب در چارچوب برنامه توسعه هفتم ایران: کاربرد تحلیل شبکه نهادی. حکمرانی منابع طبیعی, 1404; 2(1): 91-112. doi: 10.22059/jnrg.2025.396798.1038
)