تأثیر حکمرانی خوب بر اجرای پروژه‌های احیایی و مدیریتی مراتع از دیدگاه بهره‌برداران (مطالعۀ موردی: مراتع ییلاقی استان گیلان)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مرتع، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران.

2 دانشیار گروه مرتعداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران.

3 استادیار گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده علوم زراعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران.

چکیده

شناخت سازوکارهای دخیل در مدیریت مراتع و آگاهی از میزان تأثیرگذاری آنها، از مهم‌ترین راهکارهای بهبود وضعیت مراتع در شرایط کنونی کشور است. پژوهش کیفی حاضر از نظر هدف کاربردی، از لحاظ شیوۀ گردآوری داده‌ها پیمایشی و از نظر رابطۀ بین متغیرها، از نوع تحقیقات توصیفی- همبستگی است. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران و تطبیق با جدول مورگان و کرجسی، برای بهره‌برداران پیرکوه و کلاک 84 نفر و برای بهره‌برداران گهکلام 30 نفر تعیین شد. مدلسازی معادلات ساختاری با روش حداقل مربعات جزئی انجام گرفت و از نرم‌افزار SmartPLS نسخۀ 3 استفاده شد. از میان چهار مؤلفۀ حکمرانی خوب، سازۀ مسئولیت‌پذیری که خود شامل مسئولیت‌پذیری در اجرا، مسئولیت‌پذیری در احیا و مدیریت و مسئولیت‌پذیری در نگهداری است، از اهمیت بیشتری (961/0) نسبت به سازه‌های کارایی و اثربخشی (960/0)، قانون‌محوری و عدالت (931/0) و مشارکت (895/0) برخوردار بوده است. هرچه تخصیص منابع مالی برای تأمین منابع آب و تجربه و دقت کارشناسان اجرایی و ناظر در وضعیت بهتری باشد و به زمان ورود و خروج دام بیشتر توجه شود، کنترل و مدیریت دام و پراکنش دام بهبود پیدا می‌کند و پروژه‌های احیایی و مدیریتی مراتع در مناطق مناسب‌تری جانمایی و اجرا می‌شوند. مسئولیت‌پذیری ناظران در پراکنش مناسب دام، بهبود کیفیت زندگی و ایجاد امنیت برای همۀ بهره‌برداران پس از اجرای پروژه‌ها، تناسب و هماهنگی میزان اعتبار مالی صرف‌شده با نتایج پروژه‌ها و مشورت و دخیل کردن نظر بهره‌برداران در اجرای پروژه‌ها، بیشترین تأثیر را در اجرای پروژه‌های احیایی و مدیریتی مراتع دارند.

کلیدواژه‌ها